Zapošljavanje u crnogorskim opštinama je čest predmet kritika medija, civilnog sektora, opozicije, ali i međunarodnih aktera koji se bave ili prate reformu javne uprave u Crnoj Gori. Neplansko zapošljavanje i višak zaposlenih utiču na potrošnju i finansijsku održivost opština, a dovode se i u vezu sa izborima i ističu kao instrument za vršenje pritiska na građanke i građane čime se meritorno, zapošljavanje po zaslugama, u potpunosti narušava. Tome doprinose i brojne afere i dokumentovani slučajevi zloupotreba poput afere ”Snimak”, audio zapisa sa sjednice glavnog odbora Demokratske partije socijalista (DPS) iz 2012. godine, a koja svjedoči o mehanizmu zapošljavanja u organima javne uprave, a zbog dobijanja podrške na izborima. Na ovaj način se sva unaprijeđena rješenja iz Zakona o državnim službenicima i namještenicima, Zakona o lokalnoj samoupravi i Zakona o slobodnom pristupu informacijama stavljaju u drugi plan. Stoga smo ovom analizom željeli da testiramo u kojoj su mjeri unaprijeđene procedure zapošljavanja, te promijenjeni organizacija i broj zaposlenih, od poslednjih parlamentarnih izbora 2016. godine, kao i usvajanja novog Plana optimizacije javne uprave iz 2018. godine.
Za objašnjenje politizacije koristili smo definiciju koju su postavili Peters i Pierre, a prema kojoj je politizacija suštinski primjena političkih, a ne meritornih kriterijuma u odabiru, unapređivanju, nagrađivanju i disciplinovanju javnih službenika. Kuper kao jedan od faktora koji utiču na nivo politizacije javne uprave navodi dinamiku smjene vlasti. Kako istraživanja pokazuju, duži periodi jedne vlasti obično doprinose većem stepenu politizacije uprave pri smjeni vlasti.Takođe, kao jedan od faktora koji utiču na nivo politizacije, navodi se i polarizacija političkog sistema. Prema dostupnim istraživanjima, što je veća razlika i kompetitivnost među partijama, to je veća vjerovatnoća da će pri smjeni vlasti doći do većih promjena u strukturi uprave.
Zbog toga smo u obzir uzeli opštine Kotor i Kolašin u kojima se od 2016. godine promijenila vlast. S obzirom na to da su u fokusu istraživanja optimizacija, planiranje resursa i transparentnost upravljavanja ljudskim resursima, za treću studiju slučaja je izabrana Opština Tivat koja je tokom 2015. godine bila primjer za racionalizaciju, te optimalan broj zaposlenih. Istraživanje je sprovedeno na osnovu analize dostupnog materijala na internet prezentacijama opština Kolašin, Kotor i Tivat, analize dokumenata, te intervjua sa predstavnicima ovih lokalnih samouprava.
Ova analiza je pripremljena u okviru projekta „(Anti)koruptivno djelovanje u Crnoj Gori” koji sprovodi Politikon mreža u partnerstvu sa Mrežom za otvoreni dijalog i Institutom za poslovnu i finansijsku pismenost. Projekat je podržan je od strane Centra za građansko obrazovanje (CGO) u okviru programa Smjestimo korupciju u muzej!, a koji se finansira iz sredstava Evropske unije i Ministarstva javne uprave Vlade Crne Gore.
MOD 